Żródło: www.e-teatr.pl


Wywiad jest z marca 2004 (Rzeczpospolita). Trochę to dziwne umieszczać tu takie stare wywiady, które czytałam kiedyś tam, ale skoro forum założyliśmy dopiero teraz, nie ma innej opcji. Można założyć, że mądry wywiad jest zawsze na czasie.



W pani dorobku aktorskim takiej bohaterki jak Inna w sztuce "Merylin Mongoł" współczesnego rosyjskiego dramaturga Mikołaja Kolady jeszcze nie było. Inna jest po prostu inna...


Joanna Trzepiecińska: - Inna jest brutalną i prostacką w sposobie wyrażania się alkoholiczką, której oczekiwania wobec życia nie są wcale prymitywne. Czasem jest śmieszna, kiedy indziej pełna rozpaczy i miota się jak drapieżnik w klatce. Nie jest to aż tak bliski mi temat, żebym mogła czerpać z własnych przeżyć. To jedna z tych ról, które pewnie łatwiej się pisze, niż gra.


Wystąpiła pani w monodramie "Amerykańska papieżyca" Esther Vilar, ukazującym nam świat z punktu widzenia Zachodu. Czy dostrzega pani istotne różnice w sposobie ujęcia naszych czasów przez twórcę ze wschodu Europy?


W sztuce Vilar podobała mi się swoboda pisania o sprawach religii, o których w Polsce nikt nie mówi z podobną polemiczną żarliwością. Tekst, jako materiał do budowania roli, wydał mi się nieciekawy - zbyt publicystyczny i adramatyczny. Nie chciałam jednak zdezerterować. Najbardziej stropiła mnie propozycja, by reżyserował to mój mąż Janusz Anderman. W pracy skupiłam się na tym, by myśli bohaterki oddać możliwie najprościej. Podobnie próbuję grać i teraz, choć postać napisana przez Koladę jest znacznie bogatsza w doznania i wymaga większej ekspresji. Rosyjska literatura ma w sobie coś takiego, że nawet w studencie, który zatłucze siekierą staruchę, można odnaleźć siódme dno. Od strony emocjonalnej daje to nam, aktorom, szansę ukazania pięknego, głębokiego człowieczeństwa. I choć objawia się ono niekiedy w mało wyrafinowanej formie, nie przestaje być człowieczeństwem.


W Rosji mówi się o "dekadzie Kolady", który jak nikt inny potrafi oddać stan ducha swych rodaków, ich wyobcowanie i poczucie niespełnienia. Czy na podstawie własnych doświadczeń - grała pani Ninę Zarieczną w "10 portretach z Czajką" w tle" i Helenę w "Wujaszku Wani" - uznałaby go pani za Czechowa XXI wieku?


Oba przedstawienia kocham. Radość pracy przy nich polegała na tym, że to był Antoni Czechów i Jerzy Grzegorzewski zarazem. Daj Boże spotykać się z takimi indywidualnościami. Sądzę, że są wspólne tropy u Czechowa i Kolady. Bardzo czechowowskie jest ukazanie życia skazanych na siebie ludzi, którzy nie potrafią wyrwać się z zastanego układu. Bohaterowie Kolady żyją, oczywiście, w innym, brutalniejszym i biedniejszym świecie. Używając dzisiejszego słownictwa - mają inny standard życiowy Coś, bliżej nie wiadomo co, nie pozwala im na odmianę losu. Najistotniejsze, że choć rzeczywistość ich degraduje, marzą o lepszym życiu. Niestety, nie mają szans. Postaciami Kolady rządzi pewien rodzaj namiętności, który je uczłowiecza. Dramaturgia rosyjska od czasów Czechowa rozwija się zresztą dość płynnie, nawet w czasach socrealizmu, bez znaczących awangardowych przełomów, co sprzyja uprawianiu rzetelnego realistycznego teatru.